اوقات شرعی

بارها هنگام افطار این دعا را از تلویزیون شنیده‌ایم؛ «بسم اللّه اللّهم لک صمنا وعلى رزقک افطرنا فتقبل منّا انَّک انت السمیع العلیم» و کمتر کسی است که می‌داند این دعا را امیرالمؤمنین(ع) لحظه افطار زمزمه می‌کرد.

در مفاتیح الجنان شیخ عباس قمی در خصوص آداب افطار در لحظات ملکوتی اذان مغرب این چنین آمده است:

مستحب شخص روزه‌دار بعد از نماز عشاء افطار کند، مگر آنکه ضعف بر او غلبه کرده باشد یا جمعى منتظر او باشند.

همچنین با طعام پاکیزه و حلال و بدون شبهه افطار کند، بهتر است که با خرمای حلال افطار کند تا ثواب نمازش 400 برابر شود، همچنین بهتر آن است به خرما، آب، رطب، لبن، حلوا، نبات و به آب گرم به هر کدام که افطار کند.

در وقت افطار دعاهاى وارده خوانده شود، از جمله دعای «اَللّهُمَّ لَکَ صُمْتُ وَعَلى رِزْقِکَ اَفْطَرْتُ وَعَلَیْکَ تَوَکَّلْتُ»؛ خدایا براى تو روزه گرفتم و با روزى تو افطار کنم و بر تو توکل کنم تا خداوند به او ثواب هر کسى را که در این روز روزه داشته عطا کند یا دعاى «اَللّهُمَّ رَبَّ النّورِ الْعَظیمِ» را که سیّد و کفعمى روایت کرده‌اند بخواند.

از امیرالمؤمنان علی علیه‌السلام روایت شده است که حضرت هنگام افطار این دعا را زمزمه می‌کردند: «بِسْمِ اللّهِ اَللّهُمَّ لَکَ صُمْنا وَعَلى رِزْقِکَ اَفْطَرْنا فَتَقَبَّلْ مِنّا اِنَّکَ اَنْتَ السَّمیعُ الْعَلیمُ»؛ خدایا براى تو روزه گرفتیم و با روزى تو افطار می‌کنیم پس از ما بپذیر که به راستى تو شنوا و دانایى.

بهتر است در لقمه اول این دعا را بخواند: «بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمنِ الرّحَیمِ یا واسِعَ الْمَغْفِرَةِ اِغْفِرْ لى» تا خدا او را بیامرزد. همچنین در روایت آمده است که در آخر هر روز از روزهاى ماه مبارک رمضان خداوند هزار هزار نفر را از آتش جهنم آزاد مى‌کند، پس شخص روزه‌دار از حق تعالى بخواهد که او را یکى از آن افراد قرار دهد .

در وقت افطار سوره «قدر» خوانده شود، صدقه دادن به هنگام افطار هم توصیه شده است، اگر چه به چنددانه خرما یا شربتی آب باشد، از امام صادق(ع) نقل شده که فرمودند: هر مؤمنى که لقمه‌ای مؤمنى را در ماه رمضان اطعام کند، حق تعالى براى او اجر کسى که 30 بنده مؤمن آزاد کرده باشد و از براى او باشد نزد حق تعالى یک دعاى مستجاب است .

برای مطالعه ی ادامه مطلب کلیک کنید 

امام زمان (عج) بر روی آب نماز می خواند
​رشیق مادرانی گفت: خلیفه عباسی (معتضد) به من و دو نفر دیگر دستور داد که بطور کاملا محرمانه به سامرا رفته و وارد خانه امام عسگری (عليه السلام) که از دنیا رفته بشوید و هر کس را که در آن خانه یافتید به قتل برسانید و سر او را به نزد من بیاورید.

ما به سامراء رفته و بدون هیچ مشکلی وارد خانه شدیم و همه جا را بررسی کردیم تا اینکه به پرده ای رسیدیم آن را کنار زدیم سردابی پدیدار شد وارد آن شدیم و دیدیم که گویا دریائی از آب است و در انتهای آن حصیری بر روی آب افکنده شده و شخص بسیار زیبائی بر آن نشسته است و به عبادت و نماز مشغول است و اصلا توجهی به ما ندارد.

یکی از همراهان ما خواست تا داخل شود و او را دستگیر کند اما درون آب افتاد و چیزی نمانده بود که غرق شود من دستم را دراز کرده و او را بیرون کشیدم و تا یک ساعت بیهوش بود آنگاه رفیق دیگر ما اقدام به رفتن به سوی او کرد ولی در آب افتاد و او را هم بیرون کشیدیم من مات و متحیر شده بودم و به او خطاب کرده و گفتم از خدا و از شما عذر می خواهم که مزاحم شدم ولی او اعتنائی نکرد و ما باز گشتیم و جریان را برای معتضد گفتیم او به ما گفت این ماجرا باید پنهان بماند و جائی آنرا نقل نکنید وگرنه سر شما را از بدن جدا می کنم.

نماز اولین کار بعد از ظهور
​در کتاب شریف بحار الانوار است که در آن روز موعود (روز ظهور حجت) آن حضرت به اذن پروردگار به مسجد الحرام می رود و پشت مقام ابراهیم و رو به کعبه می ایستد و دو رکعت نماز می گزارد و سپس اعلام ظهور می فرمایند.

می بینیم که اولین و مهمترین کار حضرت خواندن نماز و دست تضرع به بارگاه حضرت معبود گشودن است و یکی از اهداف مهم حضرت مهدی (عج) اقامه نماز در سراسر گیتی است.

حضرت عیسی (عليه السلام) پشت سر قائم (عج) نماز می خواند
​بعد از آنکه حضرت عیسی (عليه السلام) به یاران حضرت می پیوندد حضرت مهدی (عج) به آن حضرت می گوید جلو بایست و با مردم نماز بخوان ولی حضرت عیسی (عليه السلام) می گوید: نماز برای تو اقامه شده لذا پشت سر حضرت ولی عصر (عج) می ایستد و نماز می خواند و با او بیعت می کند.

مهدی (عج) است آنکه وقت نماز جماعتش

عیسی (عليه السلام) به صد نیاز به او اقتدا کند

نماز انسان را از گناه باز می دارد
​ روایت شده که جوانی از انصار با حضرت رسول اکرم (صلّى اللّه عليه و آله و سلّم) نماز می خواند ولی در عین حال مرتکب گناه نیز می شد (کارهای بد و نابجا انجام می داد) موضوع به اطلاع حضرت رسید ایشان فرمودند: نمازش روزی او را از گناه باز خواهد داشت. چیزی نگذشت که جوان از کارهای بد توبه نمود و نماز خوان واقعی گردید.

نماز بدون خشوع
​بعضی نماز را با خشوع می خوانند:

خشوع ادب جسمی و روحی است.

رسول اکرم (صلّى اللّه عليه و آله و سلّم) دید که شخصی در حال نماز با ریش خود بازی می کند فرمود:

اگر او روح خشوع داشت هرگز اینکار را نمی کرد یعنی اگر او می دانست و درک می کرد که مقابل چه کسی است اینطور بی ادبی نمی کرد و با سر و صورت خود بازی نمی نمود.

برای مطالعه ی ادامه مطلب کلیک کنید 

رسید مژده كه سر زد هلال ماه صیام

مه دعا و نیایش مه درود و سلام

دهید مژده تمام گناه كاران را

كه حكم عفو شده از سوی خدا اعلام

مه نماز و مه روزه ماه استغفار

مهی كه پر بود از لطف خاص و رحمت عام

اس ام اس پیشواز ماه رمضان , اس ام اس ماه رمضان

اس ام اس ماه رمضان

غروب ماه پیمبر (ص)طلوع ماه دعا شد

بهار دلکش قرآن خزان غیر خدا شد

ضیافتی شده برپا زسوی خالق هستی

که ضیف آن زهرآنچه به غیراوست جدا شد

بیامده مه روزه، درآن گناه بسوزد

مه جلای قلوب وگه ظهور رجا شد

اس ام اس پیشواز ماه رمضان , اس ام اس ماه رمضان

اس ام اس ویژه پیشواز ماه رمضان

وقتی هلال ماه خدا آشکار شد

ماه خدا، امام زمان روزه دار شد

طوبای خیر و برکت شعبان به گل نشست

قرآن شکوفه داد و زمان بهار شد

ماه ضیافت است بیایید بندگان

امروز سمت بنده خدا بیقرار شد

اس ام اس پیشواز ماه رمضان , اس ام اس ماه رمضان

ماه رمضان

رسید مژده كه سر زد هلال ماه صیام

مه دعا و نیایش مه درود و سلام

دهید مژده تمام گناه كاران را

كه حكم عفو شده از سوی خدا اعلام

مه نماز و مه روزه ماه استغفار

مهی كه پر بود از لطف خاص و رحمت عام

اس ام اس پیشواز ماه رمضان , اس ام اس ماه رمضان

پیامک ماه رمضان

به به که بیامدست ماه رمضان

ماهی که بود اشرف ایام زمان

ماهی که درآن شدست واجب روزه

از روزه شود سیاه روی شیطان

برای مطالعه ی ادامه مطلب کلیک کنید 

داخل شدن در نماز
​ حضرت مجتبی (عليه السلام) وقتی از وضو فارغ می شد رنگ صورتش تغییر می کرد وقتی سببش را می پرسیدند؟ می فرمود: هرکس که می خواهد بر خدای بزرگ وارد شود باید رنگ صورتش عوض شود.

عبادت امام مجتبی (عليه السلام)
​ حضرت امام حسن مجتبی (عليه السلام) چون به نماز می ایستاد مفصلهای بدنش به حرکت در می آمد و چون بهشت و جهنم را یاد می کرد مانند انسان مار زده مضطرب می گشت، در هیچ حالی او را ندیدند که مگر آنکه خدا را ذکر می کرد. از عبادات او که از فضائل مختص این امام است می توان این را گفت که آن حضرت بیست و پنج بار پیاده به زیارت کعبه رفت با آنکه مرکبهای خوب با ایشان برده می شد ولی مسافت چهارصد و پنجاه کیلومتر راه را زیر اشعه سوزان آفتاب و روی سنگریزه های داغ پیاده می پیمود تا رضایت خدا را بیشتر فراهم آورد.

نماز خوف اباعبدالله (عليه السلام)
​ امام سجاد (عليه السلام) می فرماید پدرم اهل عبادت بود و شبی هزار رکعت نماز می خواند، حالا ببینیم آیا شب عاشورا هم حضرت توانستند این نماز را بخوانند یا اینکه روز عاشورا ناچار شدند در زیر آن همه تیر و نیزه و شمشیر نماز خوف بخوانند، نماز خوف کیفیاتی دارد اگر هیچیک از اقسام آنها ممکن نشد باید به جای هر رکعت یک تسبیح اربعه بگویند یعنی در هر رکعت یک بار بگویند سبحان الله و الحمدالله و لااله الاالله و الله اکبر در این نماز مختصری که حضرت می خواندند چقدر نیزه و تیر که به سوی وجود مبارک ایشان پرتاب نشد (تا جایی که یک تیر هم به بدن ایشان اصابت کرد) پس باید بدانیم که اصل و پایه جهاد حضرت اباعبدالله (عليه السلام) نماز و عبادت بود.

توجه قلبی در نماز
​حضرت امام سجاد (عليه السلام) هنگامی که مشغول وضو گرفتن می شد رنگ چهره اش زرد می شد از اطرافیان به حضرت می گفتند چرا در هنگام وضو این حالت به شما دست می دهد می فرمود: آیا می دانید در برابر چه کسی می خواهم بایستم؟

و گفته شده که روزی در حال نماز رداء از شانه آن حضرت افتاد حضرت تا فراغت از نماز آن را به شانه نیافکند و ملتف نشد. وقتی از نماز فارغ شد یکی از اصحاب عرض کرد یابن رسول الله در حال نماز عبا از دوش شما افتاد ولی توجه نکردید فرمود: وای بر تو آیا می دانی در برابر چه کسی ایستاده بودم؟ چنین فکری مرا از توجه به عبا منصرف ساخته بود آیا نمی دانی که نماز بنده فقط آن مقداری قبول می شود که نسبت به خدا حضور قلب داشته باشد راوی می گوید گفتم فدایت شوم بنابراین با این نمازهایمان به هلاکت می رسیم؟ حضرت فرمود خداوند این نمازهای ناقص را با نوافل و نمازهای مستحبی کامل می سازد.

امام سجاد (عليه السلام) مشرف به مرگ می شد
​ در خضوع و رهبت زین العابدین علی بن الحسین (عليها السلام) نوشته اند: وقتی که به نماز می ایستاد و در قرائت «فاتحه الکتاب» به «مالک یوم الدین» می رسید آن قدر تکرار می کرد، تا مشرف به مرگ می شد.

سجده امام سجاد (عليه السلام)
​ از حضرت امام صادق (عليه السلام) نقل است که امام سجاد (عليه السلام) هرگاه برای نماز به پا می خاست رنگ چهره اش تغییر می کرد و هرگاه سر به سجده می نهاد تا عرق از سر و رویش جاری نمی شد سر از سجده بر نمی داشت.

برای مطالعه ی ادامه مطلب کلیک کنید 

در تورات مقدس (دواريم – تثنيه، فصل 11، آيه 13) آمده است: «خداي خالقتان را دوست بداريد و او را با تمام قلبتان پرستش و بندگي نماييد.» علماي يهود عبارت پرستش و بندگي از طريق قلب را همان دعا و نماز به درگاه خالق تعبير نموده اند.

اساس عبادت يهود را در گذشته تا حدود 2000 سال پيش مراسم تقديم قرباني ها تشكيل مي داد و دعاي لفظي در كنار آن قرار مي گرفت. اما پس از ويراني معبد مقدس يهوديان در بيت المقدس در سال 68 ميلادي، به علت توقف مراسم تقديم قرباني، اصل عبادت يهود بر نماز و دعاهاي كلامي قرار گرفت و با گذشت زمان آيين و متن نمازها شكل مدون امروزي را به خود گرفت.

تاريخ نيايش يهود و مسير تكاملي آن و همچنين احكام و قوانين و جزئيات مربوط به دعاها و نمازهاي يهود بسيار مفصل و گسترده است. اين مقاله تنها به معرفي اوليه اين آيين در يهود پرداخته است.

نماز در لفظ عبري «تفيلا» ناميده ميشود. تفيلا به دو بخش كلي تفيلاي عادي و تفيلاي ويژه تقسيم مي گردد.

تفيلاي عادي :

اين تفيلا در ايام عادي هفته (شنبه شب الي بعدازظهر جمعه) خوانده ميشود. كه به ترتيب عبارتند از:

1- شَحَريت (صبح)

2- مينحا (بعدازظهر)

3- عَرويت (شامگاه)

در كليه تفيلاهاي فوق يك بخش اصلي به نام «لَحَش» (به معناي آهسته) يا «شمُونِه عِسره» به معناي هجده دعا) مشترك و يكسان است اما مقدمات و مؤخرات اين سه تفيلا با هم متفاوت هستند.

اين بخش اصلي، لَحَش نام مي گيرد. زيرا والاترين قسمت تفيلا بوده و به صورت آهسته ادا مي گردد. همچنين «شمُونِه عِسره» نام دارد زيرا در ابتداي تدوين از 18 دعا تشكيل ميشد كه بعدها يك دعاي ديگر در ميان آن جاي گرفت. اما همچنان نام اوليه بر آن اطلاق مي گردد. در متن لحش گاه به مناسبت هاي مختلف (اول ماه و اعياد خاص يا روزهايي كه در آن روزه گرفته مي شود) متن هايي اضافه مي شود.

«شمُونِه عِسره» يا مدح و ستايش خداوند و ذكر اعتبار معنوي اجداد اوليه يهود (حضرت ابراهيم، اسحق و يعقوب) آغاز مي گردد. سپس دعاهايي در طلب عقل و دانش، پذيرش توبه، عفو، بركت، عدالت، حمايت الهي از صادقان، ظهور ناجي جهان و توجه به دعاي مومنين خوانده ميشود. با دعاهايي در مدح خداوند و تقاضاي صلح و سلامتي، اين بخش اصلي تفيلا پايان مي يابد.

برای مطالعه ی ادامه مطلب کلیک کنید

فلسفه بزرگ نماز:
​"اتْلُ مَا أُوحِيَ إِلَيْكَ مِنَ الْكِتَابِ وَأَقِمِ الصَّلَاةَ إِنَّ الصَّلَاةَ تَنْهَى عَنِ الْفَحْشَاءِ وَالْمُنْكَرِ وَلَذِكْرُ اللَّهِ أَكْبَرُ وَاللَّهُ يَعْلَمُ مَا تَصْنَعُونَ"

آنچه را از کتاب (آسمانی) به تو وحی شده تلاوت کن، و نماز را بر پا دار، که نماز (انسان را) از زشتیها و گناه باز می دارد، و یاد خدا بزرگتر است؛ و خداوند آنچه را انجام می دهید، می داند. (سوره عنکبوت/آیه 45)

از آن رو که طبیعت نماز، انسان را به یاد نیرومند ترین عامل بازدارنده یعنی اعتقاد به مبدأ و معاد می اندازد، دارای اثر بازدارندگی از فحشا و منکر است. انسانی که به نماز می ایستد و تکبیر می گوید، خدا را از همه چیز برتر و بالاتر می شمارد، به یاد نعمت های او می افتد، حمد وسپاس او را می گوید، او را به رحمانیت و رحیمیت می ستاید، به یاد روز جزای او می افتد، به بندگی او اعتراف می کند، از او یاری می جوید و می خواهد که به راه راست هدایتش کند و از راه کسانی که به آنها غضب شده و از گمراهان به خدا پناه می برد. بدون شک در قلب و روح چنین انسانی، جنبشی به سوی حق و حرکتی به سوی پاکی و جهشی به سوی تقوا پیدا می شود. او برای خدا رکوع می کند، در پیشگاه او پیشانی بر خاک می نهد، غرق در عظمت او می شود و خودخواهی و خود برتربینی ها را فراموش می کند، به یگانگی خدا و رسالت پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم گواهی می دهد و بر او و خاندانش درود می فرستد و از خدا می طلبد که در زمره بندگان صالح او قرار گیرد. 

همه این کارها، موجی از معنویت در وجود او ایجاد می کند؛ موجی که سد نیرومندی در برابر گناه محسوب می شود. این عمل چند بار در شبانه روز تکرار می گردد و در حالات گوناگونی که انسان به علت مشغولیات مادی از خدا غافل است، او را به یاد مبدإ اعلی می اندازد. از این گذشته، هنگامی که آماده مقدمات نماز می شود، خود را شستشو می دهد و پاک می کند، حرام و مال غصبی را از خود دور می کند و به بارگاه دوست می رود. همه این امور، تأثیر بازدارنده در برابر خط فحشا و منکرات دارد. این اثر نماز به قدری اهمیت دارد که در بعضی از روایات اسلامی، معیار سنجش نماز مقبول و غیر مقبول خوانده شده است. 

امام صادق علیه السلام می فرماید:" کسی که دوست دارد ببیند نمازش مقبول درگاه الهی شده یا نه، باید ببیند آیا این نماز او را از زشتی ها و منکرات باز داشته یا نه؟ به همان مقدار که بازداشته، نمازش قبول است." 

البته نهی از فحشا و منکر، سلسله مراتب و درجات زیادی دارد و هر نمازی به نسبت رعایت شرایطش دارای بعضی از این درجات است . ممکن نیست کسی نماز بخواند و هیچ گونه اثری در او نبخشد؛ هرچند نمازش صوری باشد و هرچند آلوده گناه باشد. البته این گونه نماز تأثیرش کم است. این گونه افراد اگر این نماز را هم نخوانند، از این هم آلوده تر خواهند شد.

در روایتی می خوانیم که جوانی از انصار نماز را با پیامبر ادا می کرد اما آلوده گناهان زشتی بود. این ماجرا را به پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم عرضه داشتند. حضرت فرمود: "سرانجام نمازش روزی او را از این اعمال باز می دارد."

برای مطالعه ی ادامه مطلب کلیک کنید